FATMA ÖZDEMİR İLE

Mutfağımın olmazsa olmazlarından biri sade yağ. Yapmayı öğrendiğimden beri mutfağımda sadece sade yağ ve zeytinyağı kullanıyorum. Sebzeler dahil hemen hemen her yemeği sade yağ ile pişiriyorum, kahvaltıda ekmeğime sade yağ sürüyorum. Zerdeçalla şifalandırılmış fosforlu sarı rengi ile mutfağımın baş tacı desem yalan olmaz.

Sade yağ, tereyağının içindeki su ve sütü ayırarak yapılıyor. Bazen ayranını ayırmak da deniyor. Yani tereyeğının içindeki su ve süt çıkarılıyor, sadece yağ kalıyor, adı üstünde sade yağ! 🙂

Ben sade yağ ile Ayurveda sayesinde tanıştım ama sonradan fark ettim ki Türk mutfağında da olup unutulmuş bir besin, sade yağlı baklava desem bir çağrışım yapar belki. İçindeki süt çıkarıldığı için kolay kolay yanmıyor sade yağ. Çorbalarda, pilavlarda, fırın yemeklerinde, hamur işlerinde, hatta kızartma yaparken kullanabileceginiz yüksek ısıya dayanıklı son derece sağlıklı bir yağ. Zeytinyağı çok faydalı ama çok kolay yanan bir yağ olduğu için, zeytinyağlı bir yemek yaparken az sade yağ ile pişiriyorum, sonra yemeği servis ederken sızma zeytinyağı ekliyorum. Hem tadı, hem rengi, hem görüntüsü harika oluyor.

Diğer yağların aksine sade yağın hazmı kolaylaştırdığı söyleniyor. İncecik dokusuyla hücrelere kolayca nüfus edebilen bir yapısı var. Ayurvedik tedavilerde dokulara gönderilmek istenen şeyler sade yağa eklenerek kişilere veriliyor. Sade yağın saymakla bitmeyecek diğer şifaları arasında bağ dokuları ve eklemleri yağlaması, yangıyı azaltması, cildi beslemesi ve hafızayı güçlendirmesi sayılabilir.

Diğer yandan, bilim zerdeçalı yeni yeni keşfediyor. Son zamanlarda, zerdeçalın etkin maddesi olan kurkumin üzerine pek çok araştırma yapılıyor. Araştırmalar, çağımızın en korkunç hastalıklarına şifa olabileceği düşünülen kurkuminin etkisini 2000 (yazıyla iki bin!!) katına çıkarmak için yağ ve karabiber ile alınması gerektiğini gösteriyor. Binlerce yıl öncesinden gelen Ayurvedik tariflerde sade yağın kara biber, dar-ı fülfül ve zerdeçal ile hazırlanıyor olması bu açıdan benim için çok çarpıcı. Böylesine değerli bir besini her gün yemeklerimizin içinde azar azar tüketmek sağlığımızı korumak için yapabileceğimiz en kolay şeylerden biri.

Sade yağ tereyağından yapıldığı için vegan beslenenler için uygun olmamakla birlikte içinde süt kalmadığı için laktoz/süt hassasiyeti olan kişilerin kullanabileceği bir yağ. İçinde süt kalmadığı için sade yağ kolay kolay bozulmuyor. Bir kaç kez az miktarda yapıp ustalaştıktan sonra sade yağınızı bolca yapıp aylarca kullanabilirsiniz. Kavanozları buzdolabında saklayıp, kullandığınız kavanozu dışarıda tutabilirsiniz.

Zerdeçallı Sade Yağ Tarifi

Malzemeler

• 1 kg tuzsuz, organik tereyağı
• 3 adet karabiber tohumu ve 3 adet dar-ı fülfül
• 2 yemek kaşığı zerdeçal (opsiyonel)
• Tencere, kavanozlar, süzmek için temiz bir tülbent ve/veya süzgeçli bir huni

Yapılışı

1. Tereyağı, karabiber tohumu ve dar-ı fülfülü geniş bir tencereye yerleştirin
2. Yağı orta ateşte eritip, düşük ateşte en az bir saat kaynatın. Çok düşük ısıda kaynarken, tereyağının içindeki süt proteinlerinin bir kısmı dibe çökmeye, diğer kısmı yüzeyinde köpük köpük toplanmaya başlayacak.
3. Yüzeyde toplanan köpüğü araladığınızda zeytinyağı gibi berrak bir yağ gördüğünüzde ocağı kapatın ve tencerenin yüzeyinde toplanan süt köpüklerini kaşıkla alın. (Bonus olarak bu köpüğü cildinize sürebilirsiniz ;))
4. Ocaktan indirdiğiniz sade yağa dilerseniz bir süzgeç yardımıyla zerdeçalı serpin. 15 dakika bekletin.
5. Tülbent veya ince süzgeçli bir huni ile süzüp temiz kavanozlara doldurun. Tencerenin dibindeki süt proteinlerini atın.
6. Oda sıcaklığına geldikten sonra kavanozları buzdolabına yerleştirebilirsiniz. Kullandığınız kavanozu dışarıda tutabilirsiniz. Afiyet olsun!

Zerdeçallı Sade Yağ Videosu

Sevgilerimle,
Fatma Özdemir
15.09.2019
Emirgan/İstanbul