Ayurveda, binlerce yıl önce Hindistan’da ortaya çıkmış ve günümüze kadar gelmiş bütüncül bakış açısına sahip bir tıp sistemi, batı tıbbı bakış açısıyla söylemek gerekirse tamamlayıcı bir tıp sistemi. Benzer şekilde Çin’de ortaya çıkmış Çin Tıbbı kadar yaygın şekilde bilinmese de yavaş yavaş ülkemizde de duymaya başladığımız bir şey. Ayur=yaşam ve veda=bilgi, yani Yaşam Bilgisi. Özetle, her bireyin özgün bir yapısı olduğuna inanan ve bireyin kendi döngüleri ve doğanın döngüleri ile uyumlu bir yaşantısı olmasına odaklanan bir sistem. Hastalıktan ziyade bireye odaklanıyor ve bireyin sağlığını korumasına yönelik öğretileri ve modern hayatta da uygulanabilecek pratik önerileri var.
Ayurvedaya göre vücüdumuzdaki pek çok şey doğadaki hemen her şey gibi önce oluşuyor, sonra zirve yapıyor ve nihayetinde azalıyor. Örneğin doğada yaz mevsimine girerken sıcaklık artmaya başlıyor, yaz ortasında çok sıcak oluyor ve sonbahar gelince sıcaklık tekrar düşüyor. Veya akşam olurken ışık azalmaya başlıyor, gece tamamen karanlık oluyor, nihayetinde sabaha doğru karanlık azalıyor yerini yeniden ışığa bırakıyor. Sağlıklı bir bedende bu doğa olaylarını takiben benzer değişimler oluyor. Yaza girerken vücudumuz ısınmaya başlıyor, yavaş yavaş kazaklardan kurtulmak istiyoruz, yazın ortasında ısımız iyice artıyor, serinletici yiyecekler içecekler istiyoruz, gölgede durmak iyi geliyor ve sonbahar geldiğinde vücudumuz yeniden soğumaya başlıyor, ısıtıcı şeyler hoşumuza gitmeye başlıyor. Veya gece olurken uykumuz geliyor, gece uykumuz derinleşiyor ve sabaha doğru uyku yerini yeniden uyanıklığa bırakıyor.
Maalesef modern yaşamda çoğumuz kendimizdeki veya doğadaki döngülere aldırmadan az çok aynı yaşam alışkanlıklarını devam ettiriyoruz. Sorun da burada başlıyor. Örneğin yaz kış aynı şeyleri yiyoruz, gece uykumuzun yoğunlaşacağı saatlerde uyumayıp ekrana bakıyoruz veya çok yoğun çalıştığımız bir haftanın sonunda kendimize iyi bir dinlenme zamanı ayıramayıp çalışmaya devam ediyoruz. Bu alışkanlıklara uzun süre devam edersek genelde hasta oluyoruz. Beden hasta olarak bizi adeta durdurmaya çalışıyor. Uykusuz beden saatlerce günlerce uyumak istiyor, yorgun beden dinlenmek istiyor ve her zaman yediğimiz şeyleri bedenimiz kabul etmiyor.
Ayurveda’nın yaşamla ilgili verdiği en önemli ipuçlarından birinin kendimizin ve doğanın döngülerini yeniden fark etmemiz olduğunu düşünüyorum. Eğer bu döngüler size çok uzak geliyorsa veya bağlantınızın koptuğunu düşünüyorsanız ufak ufak dikkat etmeye başlayacağınız şeylerle onları yeniden hayatınıza katabilirsiniz. Mesela, bir sonraki öğününüzde yiyeceğiniz sebzelerin hangi mevsimin sebzesi olduğuna dikkat edebilirsiniz. Gün ve gecenin eşitlendiği zaman yakın mı? Bugün gece mi daha uzun gündüz mü? Hava değişiyor mu bugünlerde? Aynı zamanda bu döngüleri yok saydığımız zamanları fark etmek de benzer bir farkındalık yaratabilir. Kahvaltıda hep aynı şeyleri mi yiyorsunuz mesela? Günün yoğun temposunda farkına bile varmadan içtiğiniz, tadını pek de hatırlamadığınız çay veya kahveler oluyor mu?
Sevgilerimle,
Fatma Özdemir
28.09.2017
İstanbul
FATMA ÖZDEMİR İLE 